Εξέλιξη του found-footage τρόμου
Μετά την τεράστια άνθηση του found-footage τρόμου τη δεκαετία του 2000, που ακολούθησε το The Blair Witch Project, το είδος δεν εξαφανίστηκε, αλλά μεταμορφώθηκε σε νέες μορφές. Εμφανίστηκαν τα “screenlife” φιλμ, καινούργιες εκδοχές του found-footage, καθώς και εντυπωσιακές ταινίες με μονοπλάνα που αντικατέστησαν τα τρεμάμενα πλάνα και τους ακούραστους εικονολήπτες του παρελθόντος.
Η εξαίρεση του V/H/S
Η μεγάλη εξαίρεση σε αυτή την τάση είναι η σειρά ανθολογίας τρόμου V/H/S, που δημιούργησε το δικό της κύμα σύντομων ταινιών τρόμου και διατηρεί ζωντανό το found-footage μέσα από επτά θεματικές συνέχειες. Η όγδοη ταινία, το V/H/S Halloween του 2025, περιλαμβάνει πέντε ιστορίες που διαδραματίζονται γύρω από το Halloween, ενωμένες με μια κεντρική αφήγηση (“Diet Phantasma”), όπου ένας ψυχρός επιστήμονας διενεργεί δοκιμές σε ένα αναψυκτικό διαίτης που σκοτώνει όσους το δοκιμάζουν με διάφορους υπερβολικούς και αιματηρούς τρόπους.
Προκλήσεις του found-footage
Polygon: Έχω μιλήσει με σκηνοθέτες found-footage για δύσκολες λήψεις, αλλά πρώτη φορά ακούω κάποιον να λέει ότι το είδος είναι γενικά δύσκολο. Ποιες θεωρείτε τις μεγαλύτερες προκλήσεις;
- Micheline Pitt, συν-σκηνοθέτις του “Home Haunt”: Το πιο δύσκολο για έναν καλλιτέχνη είναι ο περιορισμός της δημιουργικότητας, αφού όλα πρέπει να δικαιολογούνται από τον χαρακτήρα που κρατάει την κάμερα. Αυτό που με δυσκολεύει περισσότερο είναι να αποστασιοποιηθώ από τις ιδέες μου και να μείνω μέσα στα όρια του είδους.
Αν ο χαρακτήρας κοιτάζει αριστερά, το πλάνο πρέπει να καλύπτει δεξιά. Και όταν στήσεις τη σκηνή σε found-footage, έχεις ήδη καθορίσει την κάλυψη — αυτό με εντυπωσίασε. Έχω δει εκατοντάδες τέτοιες ταινίες, αλλά μέχρι να γυρίσεις τη δική σου… Την πρώτη μέρα συνειδητοποιείς: “Α, έτσι είναι!”
- Anna Zlokovic, σκηνοθέτις του “Coochie Coochie Coo”: Το πιο δύσκολο είναι να πείσεις το κοινό να πιστέψει αυτό που βλέπει. Όλα πρέπει να φαίνονται αληθινά — ο ήχος, οι ερμηνείες. Αν, για παράδειγμα, έχεις έναν ενήλικα με πάνα, πώς το κάνεις να φαίνεται ρεαλιστικό; Είναι παράλογο, αλλά πρέπει να το παρουσιάσεις σαν να ανήκει στον κόσμο της ταινίας. Αυτό ήταν πρόκληση — μπορείς να χάσεις το κοινό ανά πάσα στιγμή, αρκεί ένα λάθος.
Στο δικό μας γύρισμα υπήρχε ένας μεγάλος τοίχος που εμπόδιζε τον ήχο, δεν ακούγαμε τίποτα. Η εμπειρία του Alex ακούγεται διασκεδαστική, η δική μας ήταν πολύ δύσκολη. Είχα μόνο τρεις μέρες. Από την άλλη, το found footage σου δίνει ελευθερίες — ακόμα κι αν κάτι πάει στραβά, έτσι κι αλλιώς θα φαίνεται “βρώμικο”, με φίλτρα ή κακή κάμερα. Έχει τα καλά και τα κακά του.
- R.H. Norman, συν-σκηνοθέτης του “Home Haunt”: Το να βρεις ρυθμό είναι δύσκολο όταν γυρίζεις κυρίως μονοπλάνα. Η προσέγγισή μας ήταν: “Το μοντάζ γίνεται στην κάμερα. Ο πατέρας ανοίγει και κλείνει την κάμερα, αυτά είναι τα κοψίματα.” Αυτό σήμαινε πολλά ψεύτικα μονοπλάνα. Πρέπει να ζεις τη στιγμή και να βλέπεις πώς νιώθει το πλάνο, γιατί δεν μπορείς να το “σώσεις” στο μοντάζ.
- Zlokovic: Προσπαθείς να αποφύγεις να κρύψεις τα λάθη με glitches, αλλά μερικές φορές δεν γίνεται αλλιώς, γιατί είναι πραγματικά δύσκολο.
- Norman: Έχει δίκιο. Είναι εύκολο — απλά γέμισέ το με glitches. [Γέλια]
- Πιστεύω ότι η κάμερα πρέπει πάντα να φτάνει αργά στη δράση, όπως συμβαίνει στην πραγματική ζωή. Η μαγεία χάνεται αν η κάμερα περιμένει ήδη κάτι να συμβεί. Αν ακούσεις έναν θόρυβο και στρέψεις την κάμερα, ο ήχος έχει ήδη σταματήσει. Αυτό προσθέτει αληθοφάνεια που είναι σημαντικό να διατηρηθεί.
Αγαπημένες λήψεις των δημιουργών
- Perry: Η σκηνή με τον χαρακτήρα μπροστά σε τέσσερις οθόνες με διαφορετικά βίντεο να παίζουν ταυτόχρονα. Όλα έγιναν αναλογικά — τα βίντεο γυρίστηκαν μέρες πριν, ο editor τα επεξεργάστηκε και τα βάλαμε σε τέσσερις υπολογιστές συνδεδεμένους με τέσσερις οθόνες.
Αυτό το καρέ ήταν ακριβώς η εικόνα που ήθελα από το project. Αν έβλεπα μόνο αυτό, θα πατούσα play αμέσως: “Φαίνεται φοβερό!” Όμως ήταν πιο δύσκολο απ’ ό,τι φαίνεται, γιατί τέσσερα άτομα έπρεπε να πατήσουν το spacebar ταυτόχρονα. Φαίνεται απλό, αλλά χρειάστηκαν τρεις μέρες προετοιμασίας.
- Pitt: Η πτήση της μάγισσας ήταν η αγαπημένη μου σκηνή — και επειδή την έπαιξα εγώ, αλλά και γιατί ήταν ένα ακατόρθωτο πλάνο που καταφέραμε. Κάναμε δύο λήψεις, αυτές είχαμε. Ένιωσα πολύ περήφανη για εμάς εκείνη τη στιγμή.
- Ferguson: Για μένα, όταν το μικρό αγόρι εκρήγνυται πάνω στο τζάμι. [Ενθουσιασμός] Ήταν η τελευταία σκηνή, είχαμε στήσει το κανόνι με τα εφέ, και είχαμε μόνο πέντε λεπτά να το πετύχουμε. Δεν λειτούργησε στην αρχή, έπρεπε να το ξαναστήσουμε γρήγορα, και τελικά το πήραμε στο τελευταίο λεπτό της ημέρας. Πήραμε το γέλιο που ήθελα.
- Casper Kelly, σκηνοθέτης του “Fun Size”: Η λήψη στο τέλος, όταν βρίσκονται πάνω στον ιμάντα αεραγωγών, γίνεται πρόταση γάμου και η πρωταγωνίστρια σέρνεται προς τα πίσω. Πάντα με κάνει να γελάω.
- Plaza: Για μένα, όταν το αγόρι αρχίζει να βγάζει μάτια από το στόμα του. Ήταν πολύ διασκεδαστικό γύρισμα, γελούσαμε συνέχεια. Ήταν πολύ ικανός με τη γλώσσα του — δεν είναι εύκολο να βγάλεις τέσσερα μάτια από το στόμα, αλλά τα κατάφερε. Είμαι πολύ περήφανη γι’ αυτό.
Διαθεσιμότητα του V/H/S Halloween
Το V/H/S Halloween προβάλλεται τώρα στο Shudder.