Παιχνίδι που γιορτάζει την αδυναμία
Πριν από πολλά χρόνια, ο αδελφός μου κι εγώ ανεβήκαμε στο βουνό πάνω από την πόλη μας και, για λόγους που δεν θυμάμαι, αποφασίσαμε να κυλήσουμε προς τα κάτω. Αγκαλιαστήκαμε και ρίξαμε τους εαυτούς μας από το μονοπάτι σε έναν ωκεανό από βρύα και φτέρες. Ήταν, για να είμαστε σαφείς, μια πολύ ανόητη κίνηση. Αυτό το βουνό είναι γεμάτο με λακκούβες, κόκαλα προβάτων, συρματόπλεγμα και περιττώματα ζώων. Αν υπήρχε δικαιοσύνη στο σύμπαν, θα είχα χτυπήσει το κεφάλι μου σε μια πέτρα και θα ήμουν κάτω από τη γη. Ωστόσο, με κάποιο τρόπο, φτάσαμε στα περίχωρα της πόλης σχεδόν αβλαβείς, και ήταν υπέροχο.
Κυλιόμασταν πάνω από χείλους και σε χαντάκια, εισπνέοντας αμέριμνα σπόρια και γελώντας σαν φώκιες. Ένιωσα μια αίσθηση ελευθερίας και οικειότητας με πέτρες και δέντρα, που δεν έχω νιώσει ξανά. Έπιασα μια αχτίδα αυτού του συναισθήματος στο Baby Steps, το νέο ανοιχτού κόσμου παιχνίδι από την ομάδα του Bennett Foddy, όπου κινείς κάθε πόδι ενός σώματος υπό ρεαλιστική φυσική, και η πρόκληση είναι να περπατήσεις περισσότερα από δύο βήματα χωρίς να πέσεις.
Το Baby Steps έχει παρουσιαστεί ως ένα μέσο για τον μαζοχισμό των gamers και μια παρωδία των αγχωτικών αποτυχημένων, αλλά εγώ δεν το είδα έτσι από τη δοκιμή μου. Ήταν περισσότερο μια γιορτή της εμπειρίας του να έχεις ανυπάκουο σώμα παρά μια ντροπή για τον πρωταγωνιστή, και ελπίζω αυτό να είναι το ηθικό δίδαγμα της πλήρους ιστορίας του παιχνιδιού.
Ο κύριος χαρακτήρας, Nate, ξεκινά το παιχνίδι παγωμένος σε έναν καναπέ στο υπόγειο των γονιών του, παγιδευμένος στη λάμψη μιας τηλεόρασης. Ακούμε τους γονείς του να απελπίζονται για την αδυναμία του να αποκτήσει ζωή. Στη συνέχεια, ο Nate μεταφέρεται σε μια παράξενη άγρια φύση. Ένας ξένος με φθαρμένα πορτοκαλί ρούχα έκτακτης ανάγκης εμφανίζεται από τον θάμνο, προσφέροντας να εξηγήσει την κατάσταση, αλλά ο Nate απομακρύνεται αυτόματα και φεύγει για να βρει τουαλέτα. Νομίζει ότι είναι κάποια «παρέμβαση». Έχω βρεθεί κι εγώ σε αυτή τη θέση, Nate. Έχω απορρίψει τη βοήθεια σε μια διάθεση παθητικής-επιθετικής πικρίας. Δεν είμαι σίγουρος αν εμπιστεύομαι τον άλλο τύπο, του οποίου η ευγενική καθοδήγηση μου θυμίζει κατά καιρούς τον Βιργίλιο του Δάντη και κατά καιρούς έναν υπερπροστατευτικό γυμναστή.
Έτσι παίζεις στο Baby Steps: σφίγγεις μια σκανδάλη του χειριστηρίου για να σηκώσεις ένα πόδι, κλίνεις το σώμα του Nate με το αριστερό αναλογικό μοχλό για να κάνεις ένα βήμα, και μετά σφίγγεις την άλλη σκανδάλη για να κάνεις βήμα με το άλλο πόδι. Ο δεξιός αναλογικός μοχλός ελέγχει την κατεύθυνση, αλλά μόνο γυρίζει το κεφάλι του Nate, όχι το σώμα του, οπότε θα χρειαστεί να κάνεις μικρότερα βήματα για να αλλάξεις κατεύθυνση.
Το να περπατάς σε ευθεία γραμμή δεν είναι τόσο δύσκολο, αν υπάρχει επίπεδο έδαφος. Σε ορισμένα σημεία, πηδούσα πάνω από το έδαφος σαν χορευτής Morris. Αλλά το έδαφος σπάνια είναι τόσο φιλόξενο. Είναι γεμάτο με κοιλώματα, ανυψώσεις και ολισθηρές επιφάνειες. Έτσι, η ιδέα ότι αυτό είναι ένα παιχνίδι για ανθρώπους που αγαπούν την τιμωρία, και για streamers που κερδίζουν κάνοντας θέαμα την ταπείνωσή τους.
Είναι, όμως; Ο τίτλος του Baby Steps μπορεί να ακούγεται σαν υποτίμηση του πρωταγωνιστή του, αλλά σε αυτή την εποχή της ομοιομορφίας του Dualshock, είναι πραγματικά υπέροχο να μαθαίνεις να περπατάς “για πρώτη φορά”. Ιδιαίτερα στο πλαίσιο ενός ανοιχτού κόσμου, ενός είδους που υπερηφανεύεται για την ομαλή εξερεύνηση. Υπάρχουν φωτεινές κατευθυντήριες γραμμές στον ορίζοντα, αλλά δεν μπορείς απλώς να ακολουθήσεις τις προφανείς διαδρομές. Πρέπει να παρατηρήσεις τι υπάρχει κάτω από τα πόδια σου και να οργανώσεις τη μάζα σου ανάλογα, και όταν πέφτεις, είναι ταυτόχρονα γελοίο και απογοητευτικό και μια πηγή σύνδεσης.
Παρατηρείς πώς ορισμένες χρήσιμες πέτρες σταματούν τα άκρα του Nate, αποτρέποντάς τον από το να κυλήσει πολύ μακριά. Βλέπεις πώς στηρίζεται στους αγκώνες του καθώς γλιστρά, μια διστακτική διαφήμιση για την ύπαρξη ενός ενστίκτου επιβίωσης. Εκτιμάς την κίνηση της σπονδυλικής του στήλης καθώς χτυπά και γλιστρά, και νιώθεις τις μικρότερες, ευαίσθητες προσαρμογές σε ό,τι κάνουν οι έλεγχοι – τις μικρές, εξελισσόμενες κινήσεις που προφανώς είναι πολύ αβίαστες και λεπτές για να παρουσιαστούν σε ένα tutorial.
Η κολύμβηση, για παράδειγμα. Σε μια στιγμή, σκοντάφτω ενώ περπατώ πάνω από μια γέφυρα και πέφτω σε ένα ρεύμα, που με μεταφέρει σε μια ρηχή λίμνη. Ο Nate αρνείται να χρησιμοποιήσει τα άνω άκρα του, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, οπότε η κολύμβηση και η πρόσθια κολύμβηση είναι πέρα από αυτόν, αλλά μπορείς να κλωτσάς τα πόδια σου απεγνωσμένα για να προχωρήσεις μπρούμυτα. Είναι βασανιστικό να το παρακολουθείς, αλλά και υπέροχο. Κοίτα πώς προχωρά! Κοίτα το νερό που πετάγεται! Μπορώ να σκεφτώ μόνο έναν άλλο πρόσφατο χαρακτήρα βιντεοπαιχνιδιού που έχει τόση “διασκέδαση” στο νερό – τον υπερβολικά αγχωμένο πρωταγωνιστή του Mask Quest, που βυθίζεται και σπρώχνει το νερό με πανικό και ενθουσιασμό.
Παιχνίδια όπως το Mask Quest και το Baby Steps αποκαλύπτουν πόσο έχουμε συνηθίσει να μας αρνούνται την ενσάρκωση στα βιντεοπαιχνίδια, παρά την υπόσχεση να μας επιτρέπουν να κατοικούμε σώματα που αλλιώς θα μπορούσαμε μόνο να ονειρευόμαστε. Στο Assassin’s Creed, για παράδειγμα, η πίεση της σκανδάλης απελευθερώνει ένα μεγάλο μέρος της μυϊκής ενέργειας στη προσομοίωση. Ο χαρακτήρας πηδά, σκαρφαλώνει και ρέει ενώ ο παίκτης αναλαμβάνει το ρόλο του οδηγού, δίνοντας γενικές κατευθύνσεις.
Καταλαβαίνω ότι αυτό είναι λίγο ειρωνικό – η αφαίρεση είναι αναγκαία στα βιντεοπαιχνίδια. Αλλά τόση δυνατότητα σπαταλιέται συχνά στο όνομα της φαντασίας δύναμης. Στα περισσότερα παιχνίδια, ο παίκτης επιτρέπεται μόνο να απολαμβάνει τις “ηρωικές κινήσεις”, όπως γροθιές και αποφυγές, και σπάνια τις μικρότερες ή λιγότερο σκοπούμενες ιδιορρυθμίες της σάρκας, τις αδέξιες και παιχνιδιάρικες κινήσεις.
Είναι ένα από τα λίγα πράγματα που μου αρέσουν χωρίς επιφυλάξεις στο Heavy Rain της Quantic Dream: οι ειδικές εντολές για εντελώς συνηθισμένες δραστηριότητες όπως το άνοιγμα πορτών και το γύρισμα βρυσών. Ανάμεσα σε όλη αυτή την αυθεντική “μπορείς να το κάνεις” βλακεία υπάρχει ειλικρινής ενθουσιασμός για επίπεδα σωματικής ύπαρξης που άλλα παιχνίδια ελαχιστοποιούν με κομψότητα. Και όπως στο Baby Steps, υπάρχει πραγματική ευχαρίστηση από το να αποτυγχάνεις και να παρακολουθείς τον Finchery ιδιωτικό ντετέκτιβ να πέφτει.
Η αφαίρεση της σωματικής ικανότητας από τη βιομηχανία των βιντεοπαιχνιδιών επικαλύπτεται με την επιμονή της να γιορτάζει ορισμένα είδη σωμάτων – αυτά που έχουν κοιλιακούς και δυνατούς μηρούς. Το Baby Steps αντιστέκεται σε αυτό, αν και με τρόπους που θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές συνέπειες. Ο Nate φαίνεται υπέρβαρος και πιθανώς ανάπηρος, ανάλογα με το πώς ερμηνεύεις τη συμπεριφορά του, και το Baby Steps προφανώς στοχεύει να είναι μια μορφή κωμωδίας (η διαφήμιση αναφέρει ένα “εντελώς δυναμικό σύστημα ρύπανσης ρούχων”).
Ως εκ τούτου, το παιχνίδι έχει μια δύσκολη γραμμή να περπατήσει όσον αφορά την ανατροπή των προσδοκιών για τα σώματα στα βιντεοπαιχνίδια χωρίς να παίζει τη μουσική ενάντια σε πλάνα ενός παχύσαρκου και υποφέροντος ατόμου που πέφτει. Ένας άλλος προγραμματιστής θα μπορούσε να ακολουθήσει την οδό της “καλοσύνης” και να σβήσει κάθε σημάδι στίγματος, αλλά το Baby Steps μου φαίνεται πιο χρήσιμο, καθώς προβλέπει μια σκληρή αντίδραση και κάνει όλη αυτή την σκληρότητα και ντροπή μέρος της εικόνας.
Ελπίζω να επιλύσει αυτά τα ανάμεικτα συναισθήματα με εποικοδομητικό τρόπο. Και ελπίζω να βρουν έναν τρόπο να υποστηρίξουν τη συνεργασία, ώστε ο αδελφός μου και εγώ να μπορέσουμε να ξαναζήσουμε τις παιδικές μας περιπέτειες στο βουνό χωρίς να υποβάλουμε τα μεγαλύτερα, βαρύτερα και λιγότερο ευέλικτα σώματά μας σε δοκιμασίες. Μπορείτε να βρείτε μια δοκιμή για το Baby Steps στο Steam.