Νέος δασμός 100% και έλεγχοι εξαγωγών
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, ανακοίνωσε νέο δασμό 100% στα κινεζικά προϊόντα στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, «επιπλέον οποιουδήποτε δασμού ισχύει ήδη», μαζί με νέους ελέγχους εξαγωγών σε «κάθε κρίσιμο λογισμικό». Τα νέα μέτρα ακολουθούν τους περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών που ανακοίνωσε το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, απαιτώντας από ξένες εταιρείες να εξασφαλίσουν ειδική κυβερνητική έγκριση πριν εξάγουν προϊόντα που περιέχουν τα πολύτιμα αυτά υλικά ή τις ίδιες τις σπάνιες γαίες.
Δηλώσεις Trump για την εμπορική διαμάχη
Ο Trump έκανε την ανακοίνωση μέσω της πλατφόρμας του, Truth Social, την Παρασκευή. Σύμφωνα με τον ίδιο, «μόλις έγινε γνωστό ότι η Κίνα υιοθέτησε μια εξαιρετικά επιθετική στάση στο εμπόριο, στέλνοντας ένα ιδιαίτερα εχθρικό γράμμα προς όλο τον κόσμο». Ο πρόεδρος των ΗΠΑ τόνισε ότι αυτό επηρεάζει όλες τις χώρες, χωρίς εξαίρεση, και υποστήριξε πως πρόκειται για σχέδιο που καταστρώθηκε από την Κίνα εδώ και χρόνια. Το χαρακτήρισε πρωτοφανές για τα διεθνή εμπορικά δεδομένα και ηθικά απαράδεκτο στη διαχείριση των σχέσεων μεταξύ κρατών.
Εφαρμογή νέων μέτρων από 2025
Από την 1η Νοεμβρίου 2025 (ή νωρίτερα, αν υπάρξουν περαιτέρω κινήσεις από την Κίνα), οι ΗΠΑ θα επιβάλουν δασμό 100% στην Κίνα, επιπλέον όσων ισχύουν ήδη. Την ίδια ημέρα θα τεθούν σε ισχύ και οι έλεγχοι εξαγωγών για κάθε κρίσιμο λογισμικό. Ο Trump σχολίασε πως είναι αδιανόητο η Κίνα να προχώρησε σε τέτοια ενέργεια, αλλά πλέον αυτό ανήκει στο παρελθόν.
Αντίδραση της Κίνας
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εμπορίου της Κίνας απάντησε στην ανακοίνωση του Trump δηλώνοντας: «Αν οι ΗΠΑ επιμείνουν σε μονομερείς ενέργειες, η Κίνα θα λάβει αποφασιστικά τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσει τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντά της. Η θέση μας για τον εμπορικό πόλεμο παραμένει σταθερή — δεν τον επιδιώκουμε, αλλά δεν τον φοβόμαστε».
Σύγκρουση με προηγούμενη εμπορική συμφωνία
Οι νέοι περιορισμοί της Κίνας στις σπάνιες γαίες φαίνεται να έρχονται σε αντίθεση με εμπορική συμφωνία που είχε επιτευχθεί νωρίτερα φέτος, στην οποία ο Trump είχε δηλώσει ότι το Πεκίνο συμφώνησε να επαναλάβει τις εξαγωγές «όλων των απαραίτητων σπάνιων γαιών» προς τις ΗΠΑ μετά από προηγούμενες διαμάχες για δασμούς. Τα υλικά αυτά είναι ζωτικής σημασίας για την κατασκευή μικροτσίπ και ηλεκτρονικών, και ενώ οι ΗΠΑ διαθέτουν μικρή εγχώρια παραγωγή (από ένα μόνο λειτουργικό ορυχείο και μονάδα επεξεργασίας στην Καλιφόρνια), εξαρτώνται κυρίως από τις κινεζικές εξαγωγές.
Προτεραιότητα η ενίσχυση της αμερικανικής βιομηχανίας
Η ενίσχυση της αμερικανικής βιομηχανίας ημιαγωγών αποτελεί βασική προτεραιότητα για τη διοίκηση Trump, με στόχο την αύξηση της εγχώριας παραγωγής και τη μείωση της εξάρτησης από ξένους κατασκευαστές όπως η TSMC. Με τους αμερικανικούς κατασκευαστές μικροτσίπ να εξαρτώνται από τις κινεζικές σπάνιες γαίες, οι νέοι περιορισμοί αποτελούν σημαντικό εμπόδιο για αυτούς τους στόχους και προστίθενται σε μια σειρά εμπορικών αντιπαραθέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Αβεβαιότητα για τη διατήρηση των νέων δασμών
Όσον αφορά τον νέο δασμό 100% στα κινεζικά προϊόντα προς τις ΗΠΑ, οι δασμοί έχουν επιβληθεί από την αμερικανική κυβέρνηση σε διάφορες χώρες από την αρχή του έτους και έχουν κατά καιρούς τροποποιηθεί βάσει νέων συμφωνιών. Το αν το συγκεκριμένο μέτρο θα παραμείνει ως έχει, παραμένει αβέβαιο, ωστόσο ο Trump έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο διαπραγμάτευσης. Την Κυριακή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανάρτησε:
Μήνυμα Trump προς την Κίνα
«Ο ιδιαίτερα σεβαστός Πρόεδρος Xi απλώς είχε μια δύσκολη στιγμή. Δεν θέλει ύφεση για τη χώρα του, όπως ούτε κι εγώ για τη δική μου. Οι ΗΠΑ θέλουν να βοηθήσουν την Κίνα, όχι να τη βλάψουν».
