Ηγεσία Xbox σε αμήχανη στιγμή στο Summer Game Fest
Σε μια αυθόρμητη φωτογραφία που θα μείνει αξέχαστη, η κορυφαία ηγετική τριάδα της ομάδας green κάθεται, μετά από μια περιήγηση στον χώρο του Play Days, μαζεμένη σε καρέκλες κάμπινγκ. Με ψεύτικα καλάμια ψαρέματος στα χέρια, συγκεντρωμένοι σε μια μικρή μπλε παιδική πισίνα γεμάτη πλαστικά ψάρια, βρίσκονται σε ένα περίπτερο-φωτογραφικό σκηνικό για το Fallout 76 fishing expansion, στο κλειστό μέρος του Summer Game Fest τον περασμένο μήνα.
Το αποτέλεσμα είναι η Sarah Bond, πρόεδρος του Xbox, ο Matt Booty, επικεφαλής των Xbox Game Studios, και ο Phil Spencer, CEO του Microsoft Gaming, στριμωγμένοι σε μια σύνθεση που θυμίζει κλασική προσωπογραφία. Μόνο που εδώ έχουμε μια τέλεια σκηνή ανατρεπτικού χιούμορ: τρεις άνθρωποι που η γλώσσα του σώματός τους φωνάζει αμηχανία. Μια κατάσταση που μοιάζει βγαλμένη από παραγωγή του Armando Iannucci, όπου σοβαροφανείς άνθρωποι προσπαθούν να διατηρήσουν κύρος κρατώντας παιδικά παιχνίδια.
Η συγκυρία είναι περίεργη – ή ίσως και τυχερή – που βλέπουμε μια τέτοια φωτογραφία, από μια στιγμή που απλώς προσπαθούσαν να διασκεδάσουν, λίγο πριν το πιο πρόσφατο από μια σειρά εξαντλητικών αποτυχιών του Xbox. Τραβήχτηκε πριν ένα μήνα – αλλά αν τη δεις τώρα, μετά από νέες απολύσεις, ακυρώσεις παιχνιδιών και εκατοντάδες ή και χιλιάδες απομακρύνσεις εργαζομένων στη Microsoft, αποκτά νέο νόημα. Οι τρεις τους, στο περίπτερο ψαρέματος του Fallout, μοιάζουν παγιδευμένοι. Λίγο αβοήθητοι. Σαν να έχουν στριμωχτεί στη γωνία, μπροστά στον καμβά ενός από τα παλιά τους μεγάλα στούντιο, μέσα στο τοξικό νέφος της δικής τους, πλέον, ανικανότητας.
Ίσως όμως να βρίσκονται και μέσα σε κάτι μεγαλύτερο και ισχυρότερο. Οι επικεφαλής του Xbox λογοδοτούν τελικά στον απόλυτο ηγέτη της Microsoft, τον Satya Nadella – θα φτάσουμε και σ’ αυτόν! – αλλά δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι, όσο κι αν οι τελευταίες περικοπές προήλθαν από ψηλά, αυτή η ηγετική ομάδα έχει – πώς να το πω ευγενικά; – αποτύχει.
Ψάχνοντας για απαντήσεις. | Image credit: Danny O’Dwyer via BlueSky
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι πολλοί developers, εργαζόμενοι, παίκτες και φίλοι των video games ίσως να ήθελαν απλώς να τα παρατήσουν. Το κλίμα έχει αλλάξει. Έχουμε κουραστεί από τις καταστροφές – και οι δικαιολογίες για «οργανωτικές αλλαγές» ή ό,τι άλλο λένε τελευταία, δεν ακούγονται απλώς κενές, αλλά προκαλούν οργή.
Ίσως να μην χρειαζόμασταν άλλο ένα Zenimax MMO, για να διαλέξω ένα παράδειγμα από τα πολλά. Και ίσως να ήταν αναμενόμενο να δυσκολευτεί στην κυκλοφορία του, αφού έχουμε δει πολλές αποτυχημένες προσπάθειες live-service τα τελευταία χρόνια, ακόμα κι αν είχε ενδιαφέροντα μηχανισμούς και ταλέντο στην ανάπτυξη.
Αλλά ίσως ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται πια; Ίσως έχουμε κουραστεί με τις δικαιολογίες και θα προτιμούσαμε το Xbox και οι άλλοι μεγάλοι εκδότες να είχαν καταλάβει το πρόβλημα χρόνια πριν, όταν ενέκριναν, χρηματοδοτούσαν και προσλάμβαναν ανθρώπους που μετακόμιζαν σε άλλες χώρες για να δουλέψουν σε αυτά τα projects.
Ίσως οι εκατοντάδες developers που τώρα προσπαθούν να βρουν πώς θα πληρώσουν το ενοίκιο ή τα ιατρικά τους έξοδα, να ήθελαν να ακούσουν λιγότερα για το πώς «άλλαξε ο άνεμος» και περισσότερα για το πώς αυτός που έπρεπε να προβλέψει τον άνεμο έκανε τόσο μεγάλο λάθος – και πώς παραμένει στη θέση του. Ίσως το να είσαι καλός στο να διοικείς την ανάπτυξη video games σημαίνει να μην παίρνεις αποφάσεις την τελευταία στιγμή, αφήνοντας τους πραγματικούς δημιουργούς να πληρώνουν το τίμημα.
Το project Blackbird της Zenimax, που όντως ακουγόταν ενδιαφέρον και το αδικώ εδώ για δραματικούς λόγους, είναι μόνο η αρχή. Όπως συνοψίζει το απογοητευτικό μας ρεπορτάζ, το τσεκούρι της Microsoft έπεσε και στο reboot του Perfect Dark, σε όλη τη σειρά Forza Motorsport, σε εκατοντάδες εργαζόμενους της King, πιθανώς σε ολόκληρο το στούντιο των Romero Games, και – πιο παράλογα από όλα – στο Everwild.
Everwild. | Image credit: Rare / Xbox Game Studios.
Η περίπτωση του Everwild είναι παράλογη όχι επειδή ακυρώθηκε, αλλά επειδή αφέθηκε να συνεχίζει χωρίς στήριξη για τόσο καιρό. Όπως σωστά παρατήρησε ο Alex Donaldson, projects όπως το Everwild – και το Perfect Dark, και σίγουρα κι άλλα – ταλαιπωρούνταν για χρόνια. Δεν είναι απίθανο το Everwild να μπορούσε να είχε ακυρωθεί ή αλλάξει πορεία πολύ νωρίτερα, όταν φάνηκαν τα προβλήματα και θα μπορούσαν να σωθούν θέσεις εργασίας. Το παιχνίδι ανακοινώθηκε πριν έξι χρόνια και φέρεται να ήταν σε ανάπτυξη πάνω από μια δεκαετία. Μια δεκαετία! Τι έκανε το Xbox, ως εκδότης, όλο αυτό το διάστημα;
Οι συνθήκες που οδήγησαν στην ακύρωση του Everwild και του Perfect Dark δεν ήταν ξαφνικές, ούτε απρόβλεπτες αλλαγές της αγοράς, ούτε συνέπειες της πανδημίας ή μικροί υπολογισμοί. Εδώ έχουμε έναν εκδότη που απέτυχε πλήρως στο ρόλο του. Αξίζει να θυμηθούμε τι κάνει ένας εκδότης: δεν είναι μόνο η χρηματοδότηση, αλλά η προσεκτική, ευαίσθητη και έξυπνη στήριξη των παιχνιδιών μέχρι να ολοκληρωθούν. Να τα σταθεροποιεί, να τα ενθαρρύνει, να τα καθοδηγεί. Σε βασικό επίπεδο: να τα βοηθά να πετύχουν. Δεν είναι ουτοπία – υπάρχουν εκδότες που το καταφέρνουν.
Αντίθετα, το Xbox έκανε το αντίθετο, τόσο φοβισμένο μήπως γίνει αυταρχικός ιδιοκτήτης, που κατέληξε να είναι εντελώς απών, αφήνοντας τα στούντιο να παλεύουν μόνα τους, καθώς τα προβλήματα μεγάλωναν.
Δεν πρόκειται για καταραμένα projects ή αδύνατες ιδέες, ούτε για ανίκανες ομάδες. Είναι παιχνίδια που φτιάχνονται από έμπειρους και συχνά αναγνωρισμένους δημιουργούς. Ο Gregg Mayles, ο μακροβιότερος developer της Rare, απολύθηκε μετά από παρουσία από το 1989. Ο Matt Firor, επίσης εκτός – φέρεται να έφυγε διαμαρτυρόμενος για την ακύρωση του project της ομάδας του – ίδρυσε τη Zenimax Online Studios και ήταν επικεφαλής της για 18 χρόνια, οδηγώντας ένα επιτυχημένο MMO μέχρι το 2025. Αυτά είναι δημιουργικά projects που συνάντησαν εμπόδια – ίσως ανυπέρβλητα – και απλώς αφέθηκαν να χτυπούν το κεφάλι τους στον τοίχο, ενώ οι υπεύθυνοι αγόραζαν κι άλλα στούντιο, άλλαζαν το μοντέλο χρηματοδότησης και πάλευαν με FTC, ΕΕ και Competition Markets Authority για να φτιάξουν τον δικό τους γίγαντα.
Και το Everwild πονάει, γιατί αυτό έχει ξανασυμβεί. Όχι μόνο μία φορά, αλλά ξανά και ξανά! Έχω ήδη γράψει άρθρο «αυτό έχει ξανασυμβεί» πέρσι. Οι εφιάλτες στη Rare και αλλού το 2025 θυμίζουν το Lionhead, φυσικά (μέσω Arkane Austin, Tango Gameworks και άλλων). Ένα κλείσιμο που έγινε το 2016, δύο χρόνια μετά την έναρξη του Everwild και ένα χρόνο πριν αποκαλυφθεί. Ο Phil Spencer ήταν εκεί, στο Lionhead, το 2014. Ήταν στην ανώτατη ομάδα του Xbox όταν έκλεισε το στούντιο. Αυτό ήταν το μεγάλο του μάθημα. Η δεύτερη ευκαιρία. Η δύσκολη αλλά, όπως λένε, αναγκαία απόφαση που οδήγησε τον ίδιο και τη Sarah Bond να βγάλουν βίντεο υποσχόμενοι «ποτέ ξανά».
Τώρα, όχι μόνο ο Firor και ο Mayles, ή οι Romeros, ή οι παλιοί του Lionhead είναι εκτός. Είναι εκατοντάδες ακόμη, επαγγελματίες από Zenimax, King, The Initiative, Turn 10, Blizzard, Halo Studios, Bethesda Softworks, Raven Software, Sledgehammer Games, High Moon Studios, Infinity Ward, Demonware και πιθανώς κι άλλοι. Αυτοί προστίθενται στο μεγάλο ποσοστό των πάνω από 17.000 developers που απολύθηκαν πέρσι, 8.000 πρόπερσι και 7.000 την προηγούμενη χρονιά. Χιλιάδες άνθρωποι που, μετά από μακροχρόνιες αναζητήσεις εργασίας ή αποτυχημένες προσπάθειες να φτιάξουν νέα στούντιο, ή απλώς επειδή κουράστηκαν με όλο αυτό το χάος, αναγκάζονται να αφήσουν την εμπειρία τους και να κάνουν κάτι άλλο.
Το να μετρήσουμε τον αντίκτυπο αυτών των εξελίξεων στα παιχνίδια – και κατ’ επέκταση στο κοινό τους – ίσως φαίνεται κυνικό μπροστά στο ανθρώπινο κόστος, αλλά πρέπει να τονιστεί. Ο αντίκτυπος θα είναι βαθύς. Θα φανεί με τον καιρό, αλλά αυτό εννοούμε όταν λέμε ότι ο παλιός τρόπος λειτουργίας τελείωσε. Όταν φεύγουν τόσοι έμπειροι δημιουργοί, τα video games γίνονται χειρότερα.
Αυτό που αποδεικνύεται πέρα από τα ίδια τα παιχνίδια είναι, πρώτον, ότι δεν μαθαίνεται κανένα μάθημα – τουλάχιστον όχι από όσους έχουν σημασία. Και αυτό οδηγεί στο δεύτερο: ότι οι αποφάσεις αυτές έρχονται πάντα από την κορυφή.
Ο Satya Nadella, που οδηγεί τη Microsoft σε μια απεγνωσμένη πορεία προς την «γη της επαγγελίας» της AI με κάθε κόστος, φέρει πάντα την τελική ευθύνη. Γι’ αυτό είναι δελεαστικό να νιώσεις κάποια συμπάθεια για την ηγετική τριάδα του Xbox και τους συνεργάτες τους, που συχνά απλώς αναλαμβάνουν τον ρόλο του εκτελεστή. Αλλά αυτή η συμπάθεια χάνεται όταν το επαναλαμβάνεις. Ιδιαίτερα όταν ανοίγεις επιστολή προς τους απολυμένους με καυχησιολογίες για «περισσότερους παίκτες, παιχνίδια και ώρες gaming από ποτέ» και ένα επιχειρηματικό πλάνο που «ποτέ δεν ήταν πιο ισχυρό». Και όταν το συγκρίνεις με τη μετοχή που βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό.
Αυτή η τιμή, φυσικά, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανεξέλεγκτη προώθηση της καταστροφικής για το περιβάλλον, αντιγραφικής, παραπλανητικής γενετικής AI από τον Nadella (μην διαμαρτυρηθείτε, απλώς επαναλαμβάνω όσα είπε αναλυτής της Goldman Sachs!). Μπορεί να φαίνεται ξαφνική αλλαγή θέματος, αλλά αν ψάχνουμε για την πραγματική κινητήρια δύναμη πίσω από τα προβλήματα της βιομηχανίας – πέρα από τους άλλους παράγοντες, όπως η υπεραισιοδοξία των επενδυτών λόγω Covid ή οι αλλαγές στην οικονομία της προσοχής – είναι αυτή. Ο μεγάλος αρχηγός έχει μια μεγάλη ιδέα, αυτή η ιδέα είναι πανάκριβη, και τότε όλα τα υπόλοιπα πρέπει να γίνουν πιο αποδοτικά. Ο αντίκτυπος αυτών των στενών περιθωρίων πολλαπλασιάζεται όταν ο αρχηγός διοικεί μια εταιρεία που κατέχει τεράστιο μέρος της δημιουργικής βιομηχανίας.
Αλλά είναι και ένδειξη για κάτι άλλο. Την ανησυχητική αδυναμία της ηγεσίας της Microsoft να σκεφτεί σαν κανονικός άνθρωπος. Περισσότερο, δείχνει μια περιφρόνηση για την ίδια την ανθρωπιά (χωρίς να υπολογίζουμε εδώ την υποκριτική άρνηση για τη συμμετοχή της AI και του cloud software της σε βλάβες στην Παλαιστίνη). Συνήθως αποφεύγω το κλισέ «αυτοί οι άνθρωποι είναι σαν τα προϊόντα που φτιάχνουν». Αλλά μερικές φορές είναι αναπόφευκτο. Δείτε τον Matt Turnbull, executive producer στα Xbox Game Studios, που ανέβασε μια αμήχανη – και πλέον διαγραμμένη – ανάρτηση στο LinkedIn αυτή την εβδομάδα, απαντώντας στις μαζικές απολύσεις, και συνοψίζοντας τέλεια όλη την κατάσταση.
Microsoft’s Satya Nadella. | Image credit: Microsoft.
«Περνάμε δύσκολες στιγμές», έγραψε ο Turnbull. «Θα ήταν λάθος να μην προσπαθήσω να δώσω την καλύτερη συμβουλή που μπορώ», πριν καταλήξει: «Έχω δοκιμάσει να χρησιμοποιήσω εργαλεία LLM AI (όπως ChatGPT ή Copilot) για να μειώσω το συναισθηματικό και γνωστικό βάρος της απώλειας εργασίας».
Μπράβο, Matt. Κερδίζεις. Θα πάρω το προφανές και θα το πω: αυτοί οι άνθρωποι είναι σαν τα προϊόντα που φτιάχνουν. Αυτή η μαζική, επιβεβλημένη γενετική AI είναι ψυχρή, σκληρή, καταστροφική, απρόσωπη, αντι-καλλιτεχνική, αντι-δημιουργική, αντι-video game, αντι-developer, αντι-ανθρώπινη. Είναι καταστροφέας εμπειρίας, γνώσης και πραγματικής τεχνογνωσίας.
Και, όπως παραδέχονται και οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές της AI, είναι ουσιαστικά ανίκανη να μάθει πραγματικά κάτι. Οι δημιουργικές βιομηχανίες όπως τα video games υπάρχουν λόγω βαθιά ανθρώπινων αναγκών και ορμών. Ορμές που έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την απανθρωπιά όσων τις διοικούν.
[ Πηγή: Eurogamer ]