Από τότε που μπορούσα να κρατήσω ένα κόμικ στα χέρια μου, ήμουν φαν των υπερηρώων. Ο πατέρας μου μου τα διάβαζε όταν ήμουν μικρός και έμαθα να διαβάζω μέσα από αυτά. Συλλέγω κόμικς μόνος μου σχεδόν 40 χρόνια τώρα. Θα έλεγε κανείς πως είμαι φανατικός με τους υπερήρωες. Έχω δει σχεδόν κάθε ταινία υπερήρωα στον κινηματογράφο από το Batman του 1989 (ακόμα και το διαβόητα κακό Steel με τον Shaq). Όμως, δεν έχω ξαναδεί κάτι σαν το Superman του James Gunn στη μεγάλη οθόνη.
Θα μπορούσα να μιλήσω για τις εξαιρετικές ερμηνείες του καστ, την κεντρική ερωτική ιστορία, ή το πώς η κινηματογράφηση δίνει ζωντάνια στις σκηνές δράσης – αλλά αυτό που κάνει το Superman του James Gunn τόσο ξεχωριστό, και με γεμίζει αισιοδοξία για το μέλλον του DC Universe, είναι ότι είναι η ταινία υπερήρωα που μοιάζει περισσότερο με το να διαβάζεις κόμικ από κάθε άλλη που έχω δει.
Αντί να προσπαθεί να προσαρμόσει ένα κόμικ στη φόρμα και το ρυθμό μιας τυπικής ταινίας blockbuster, ο Gunn ανανεώνει το είδος προσεγγίζοντας τον Superman με στόχο να κάνει μια ταινία που να θυμίζει περισσότερο τον ρυθμό και το στυλ αφήγησης των ίδιων των κόμικς.
Ποιος θα φανταζόταν ότι η πιο φρέσκια προσέγγιση στο είδος εδώ και χρόνια θα ερχόταν απλώς από το να επιστρέψουμε στις ρίζες, στα κόμικς που ενέπνευσαν τις ταινίες υπερηρώων, με έναν τρόπο που πηγαίνει βαθύτερα από το να αντλεί απλώς ατμόσφαιρα;
Χτίζοντας ένα σύμπαν
Από την ανακοίνωσή του, το Superman του James Gunn είχε το δύσκολο έργο να ξεκινήσει ένα εντελώς νέο, ελκυστικό σύμπαν υπερηρώων από τα απομεινάρια μιας από τις πιο αμφιλεγόμενες σειρές ταινιών κόμικ, το προηγούμενο DCEU.
Είτε αγαπάς είτε όχι τις ταινίες του DCEU, δύσκολα μπορεί να πει κανείς ότι κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα τόσο δεμένο σύμπαν υπερηρώων όσο το MCU, όσο κι αν το προσπάθησαν.
Αυτό που κάνει ο Gunn με τον Superman είναι να αποφεύγει το κλασικό μοτίβο της δημιουργίας ομάδας που είδαμε στο πρώτο Phase του MCU, και αντ’ αυτού εστιάζει στο να τοποθετήσει τον Superman σε έναν κόσμο ήδη γεμάτο υπερήρωες, κακούς και επιστημονικής φαντασίας περιπέτειες – έναν κόσμο Θεών και Τεράτων, όπως ονομάζεται το πρώτο κεφάλαιο του DC Universe.
Η Justice Gang, ο Metamorpho και άλλοι υπάρχουν ήδη στον κόσμο του Superman, σε ένα DC Universe όπου οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει να βλέπουν υπερήρωες στους δρόμους και όπου η μάχη κατά του εγκλήματος με στολές είναι όλο και πιο συχνή.
Δεν περιμένουμε να εμφανιστεί κάποιος υπερήρωας στην ταινία του Gunn. Δεν κρατάμε την ανάσα μας για να δούμε αν ο Superman θα συναντήσει κάποιον άλλο ήρωα. Βρισκόμαστε ήδη σε ένα ζωντανό, αναπνεόμενο DC Universe.
Υιοθετώντας την αφήγηση των κόμικς
Για μένα, ως διαχρονικό αναγνώστη κόμικς, αυτό μου φαίνεται οικείο. Όταν άρχισα να συλλέγω πιο ενεργά κόμικς στα τέλη των ’80s και αρχές ’90s, υπήρχαν ελάχιστες επιλογές για να διαβάσεις παλαιότερα τεύχη, πέρα από αυτά που έβρισκες στα περίπτερα ή τα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Δεν υπήρχαν πολλές συλλογικές εκδόσεις των μηνιαίων κόμικς, σε αντίθεση με σήμερα που μπορείς να βρεις ράφια γεμάτα με τόμους σε κάθε κατάστημα κόμικ ή βιβλιοπωλείο. Ακόμα και στα εξειδικευμένα καταστήματα, η καλύτερη επιλογή για παλιά τεύχη ήταν να ψάχνεις σε κουτιά με μεμονωμένα τεύχη, ελπίζοντας να βρεις αυτά που ήθελες.
Έτσι, όταν ξεκίνησα με τους X-Men, απλώς αγόραζα ό,τι υπήρχε εκείνη τη στιγμή (ευτυχώς, την περίφημη σειρά Uncanny X-Men του Chris Claremont και του Jim Lee). Έμαθα για τους χαρακτήρες και τον κόσμο τους μπαίνοντας στη μέση της ιστορίας, ανακαλύπτοντας τα μυστικά τους διαβάζοντας.
Σήμερα, αυτό θεωρείται λιγότερο ιδανικός τρόπος για να ξεκινήσεις ένα κόμικ όπως το Superman, σε σχέση με τα πολλά σημεία εκκίνησης που προσφέρουν οι συλλογικές εκδόσεις και οι online υπηρεσίες ανάγνωσης.
Δεν το λέω σαν κάποιος που νοσταλγεί το παρελθόν – δεν θα ήθελα να επιστρέψω σε εποχές που τα κόμικς δεν ήταν τόσο διαθέσιμα όσο τώρα.
Όμως, αυτή η νοοτροπία της παραδοσιακής ανάγνωσης κόμικς, και το πώς οι αναγνώστες γνωρίζουν και αγαπούν τους χαρακτήρες, έχει περάσει στο Superman του James Gunn με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για να ξεκινήσει ένα ολόκληρο σύμπαν ηρώων και κακών χωρίς να ξεκινάει από το απόλυτο μηδέν.
Μια ζωντανή Metropolis
Τοποθετώντας μας κατευθείαν σε ένα ζωντανό σύμπαν υπερηρώων, το Superman του James Gunn χρησιμοποιεί και τεχνικές που βοηθούν τους αναγνώστες κόμικς να προσαρμοστούν σε μια μακρόχρονη σειρά.
Αντί για ατελείωτες εξηγήσεις ή διαλόγους γύρω από τραπέζια με ολογράμματα που διακόπτουν τη δράση για να εξηγηθεί κάποιο σημαντικό αντικείμενο (κάτι που ήταν το πιο αργό σημείο στη σειρά Guardians of the Galaxy του Gunn), εδώ ακολουθείται μια πιο «κομικίστικη» προσέγγιση, με πληροφορίες να δίνονται μέσα από τους διαλόγους στις σκηνές.
Ακόμα και σήμερα, όταν διαβάζεις ένα τυχαίο τεύχος υπερηρωικού κόμικ, θα βρεις μικρές εισαγωγές μέσα από διαλόγους και λεζάντες που βοηθούν να καταλάβεις γρήγορα τους χαρακτήρες και τον κόσμο τους, με αναφορές σε άλλα γεγονότα του σύμπαντος.
Τα κόμικς έχουν εξελιχθεί πέρα από τα στερεότυπα της Silver Age, όπου οι χαρακτήρες ανακοίνωναν τις δυνάμεις τους κάθε φορά που τις χρησιμοποιούσαν, αλλά ο Gunn αξιοποιεί μια πιο σύγχρονη εκδοχή αυτών των τεχνικών για να χτίσει το νέο DC Universe.
Παράλληλα, δεν διστάζει να μας προσφέρει διάφορες περιπέτειες που μας βυθίζουν περισσότερο στο νέο αυτό σύμπαν. Κάθε κομμάτι του Superman μοιάζει με νέο τεύχος κόμικ, με guest stars, μεταβάσεις ανάμεσα σε ιστορίες που στέκονται μόνες τους αλλά συνδέονται μεταξύ τους.
Ο Superman συνεργάζεται με τη Justice Gang, συναντά τον Metamorpho, αντιμετωπίζει πολλαπλές κρίσεις και εχθρούς, ενώ το κέντρο της ιστορίας παραμένει η σχέση του με τη Lois Lane και τα σχέδια του Lex Luthor. Αυτό θυμίζει τα κόμικς, όπου οι ιστορίες εκτείνονται σε πολλαπλά τεύχη, με κάθε ένα να έχει το δικό του πρόβλημα, όλα όμως να συνθέτουν μια ενιαία αφήγηση.
Όταν χαρακτήρες όπως η Justice Gang δεν εμφανίζονται στην οθόνη, μας υπενθυμίζεται διακριτικά ότι συνεχίζουν να δρουν, κάτι που σπάνια βλέπουμε σε ταινίες υπερηρώων, όπου συνήθως οι ήρωες φαίνεται να περιμένουν απλώς τον επόμενο κακό για να δράσουν.
Οι υπερήρωες ως ολοκληρωμένο είδος
Όλα αυτά συνθέτουν μια ταινία υπερήρωα που πραγματικά μοιάζει με κάτι καινούργιο σε ένα είδος που έχει κολλήσει στην ίδια συνταγή. Και αυτό δεν γίνεται προσπαθώντας να προσαρμόσει τον Superman σε κάποιο άλλο κινηματογραφικό είδος, αλλά προσπαθώντας να φέρει τα κόμικς υπερηρώων αυτούσια στη μεγάλη οθόνη – ως ένα ολοκληρωμένο είδος από μόνο του.
Ο ίδιος ο Gunn δήλωσε πρόσφατα στο GQ ότι δεν πιστεύει στην «κόπωση από υπερήρωες», αλλά στην «κόπωση από μέτριες ταινίες», αναφέροντας την υπερβολική εξάρτηση του είδους από την εισαγωγή νέων ηρώων ή τη συνάντηση χαρακτήρων μόνο μετά από χρόνια προετοιμασίας.
Για παράδειγμα, ενώ το Superman του Gunn έχει μια σκηνή μετά τους τίτλους τέλους (δεν θα αποκαλύψω τι γίνεται, αν και δεν είναι κρίσιμη για την πλοκή), δεν υπάρχει κάποιο σημείο όπου, για παράδειγμα, εμφανίζεται η Amanda Waller για να στρατολογήσει κάποιον στη Suicide Squad – δεν υπάρχει δηλαδή το κλασικό «Nick Fury moment».
Αντίθετα, αυτές οι συνδέσεις υπάρχουν ήδη μπροστά μας. Δεν κρατιούνται για να μετατρέψουν κάθε έργο σε απλό προοίμιο για το επόμενο (μια θλιβερή τάση σε κάποιες σειρές του MCU), ούτε χρησιμοποιούνται ως φθηνά κόλπα για να ενθουσιαστεί το κοινό επειδή αναγνώρισε κάποιον χαρακτήρα με γνωστό όνομα.
Μπορεί ο Superman να σώσει τις ταινίες υπερηρώων;
Αυτή η προσέγγιση λειτουργεί ιδανικά για να χτιστεί σταθερά το νέο DC Universe, ενώ ταυτόχρονα κάνει το MCU να φαίνεται πιο προσγειωμένο και άτονο.
Το Fantastic Four: First Steps με κάνει να ελπίζω ότι η νέα κατεύθυνση του MCU θα ακολουθήσει παρόμοια προσέγγιση, επιτρέποντας στους δημιουργούς να χτίσουν έναν ζωντανό, μοναδικό κόσμο, χωρίς να βασίζονται μόνο στην υπόσχεση ενός νέου χαρακτήρα ή πλοκής ως το μοναδικό τους χαρτί.
Προς το παρόν, το Superman του James Gunn δεν έχει απαραίτητα εφεύρει ξανά το είδος των ταινιών υπερήρωα, αλλά έχει σταματήσει να παλεύει με την ιδέα ότι οι ταινίες υπερηρώων πρέπει να μοιάζουν με κόμικς, και έχει αγκαλιάσει τα στοιχεία, την αισθητική και τον ρυθμό που χαρακτηρίζουν το μέσο εδώ και δεκαετίες.
Έχει επίσης θέσει τον νέο πήχη για τις ταινίες υπερηρώων – οπότε Marvel, η μπάλα είναι στο δικό σου γήπεδο.
Το Superman προβάλλεται τώρα στους κινηματογράφους. Για περισσότερα, δείτε τους οδηγούς μας για όλες τις επερχόμενες ταινίες και σειρές του DC και πώς να παρακολουθήσετε τις ταινίες του DC με τη σωστή σειρά.